บทความเรื่อง...สอนลูกเรื่องสั้ตว์ Animals
⏩ การจัดประสบการณ์หน่วย สัตว์ อยู่ในสาระที่ควรเรียนรู้เกี่ยวกับธรรมชาติรอบตัว ตามหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธ ศักราช 2546 เพื่อให้เด็กได้รู้จักประเภท ลักษณะ ที่อยู่อาศัย การดำรงชีวิตและประโยชน์ของสัตว์ ตลอดจนการเลี้ยงดู และการอนุรักษ์สัตว์ ⏪
➤ การสอนเด็ก เรื่องสัตว์ มีจุดมุ่งหมายเพื่อให้เด็กได้รู้จักสัตว์ประเภทต่างๆ เช่น สัตว์เลี้ยงไว้ดูเล่น สัตว์เลี้ยงไว้ใช้งาน สัตว์บก สัตว์น้ำ ลักษณะของสัตว์ ประโยชน์ของสัตว์ การเลี้ยงดูและให้อาหารสัตว์ การอนุรักษ์สัตว์ ที่อยู่อาศัย และการดำรงชีวิตของสัตว์ เป็นต้น
การเรียนรู้เกี่ยวกับสัตว์ทำให้เด็กปฐมวัยได้รับการพัฒนาด้านต่างๆ
จากกิจกรรม ดังนี้
ด้านร่างกาย
เด็กจะได้เคลื่อนไหวร่างกายประกอบจังหวะ เลียนแบบท่าทางของสัตว์ต่างๆ
ได้ออกกำลังกายกลางแจ้งผ่านเกมการละเล่นเกี่ยวกับสัตว์ เช่น แม่งู ลิงชิงบอล
วิ่งเปี้ยว เป็นต้น
ด้านอารมณ์
จิตใจ เด็กจะได้ทดลองให้อาหารสัตว์ เล่าถึงสัตว์เลี้ยงของตนเอง
เป็นการปลูกฝังความเอื้อเฟื้อ ความมีน้ำ ใจ เมตตากรุณาต่อสัตว์
และการฟังนิทานเกี่ยวกับสัตว์อันเป็นการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม เช่น นิทานอีสป
ด้านสังคม
เด็กจะเรียนรู้การทำกิจกรรมร่วมกันกับเพื่อน และการอนุรักษ์พันธุ์สัตว์
ด้านสติปัญญา เด็กจะได้รู้จักการดำรงชีวิตของสัตว์ชนิดต่างๆ
อาหารของสัตว์ ลักษณะประเภทของสัตว์ต่างๆ
การสอนหรือจัดประสบการณ์ หน่วยสัตว์ ครูสมารถนำมาจัดเป็น 6 กิจกรรมหลัก ได้ดังนี้
➤ กิจกรรมเสริมประสบการณ์ มีวิธีต่างๆ เช่น อภิปราย การสาธิต การทดลอง บทบาทสมมติ การร้องเพลง การศึกษานอกสถานที่ โดยครูอาจเริ่มกิจกรรมด้วยสนทนาพูดคุยเกี่ยวกับสัตว์ที่เด็กรู้จัก สัตว์ที่เด็กเลี้ยงไว้ที่บ้านว่ามีอะไรบ้าง การให้เด็กเล่าเรื่องสัตว์ของตนเอง หรือดูนิทานมีมีตัวละครเป็นสัตว์ เป็นต้น
➤ กิจกรรมการเคลื่อนไหวและจังหวะ เช่น ครูให้เด็กเคลื่อนไหวแสดงท่าทางสัตว์ชนิดที่ตนเองได้รับตามจังหวะเพลง ครูอาจจัดกิจกรรมที่เริ่มจากการร้องเพลง เช่น เพลงเลี้ยงลูกแมว “ลูกแมว 5 ตัวที่ครูเลี้ยงไว้ น้อง (ชื่อเล่นเด็ก) ขอให้แบ่งไป 1 หนึ่งตัว ลูกแมว 5 ตัว ก็เหลือน้อยลงไป นับดูใหม่เหลือลูกแมว 4 ตัว” ให้ครูพูดถึงชื่อเด็กในห้องจากเพลงนี้ไปเรื่อยๆ ให้เด็กได้รู้จักการนับจำนวนลดลง
➤ กิจกรรมสร้างสรรค์ โดยครูอาจจะให้เด็กทำกิจกรรมการวาดภาพ การระบายสี งานกระดาษ การประดิษฐ์ งานประติมากรรม เช่น การฉีกปะติดกระดาษเป็นรูปสัตว์เลี้ยง การประดิษฐ์รูปสัตว์ต่างๆจากวัสดุเหลือใช้ การปั้น หรือการพับกระดาษเป็นรูปสัตว์ เป็นต้น ทำให้เด็กได้ความรู้สึกทางอารมณ์ มีความคิดสร้างสรรค์ผ่านผลงานที่ทำ
➤ กิจกรรมเสรี เป็นการเรียนตามความสนใจของเด็ก เช่น ครูอาจจะจัดมุมวิทยาศาสตร์ด้วยการจัดให้มีตู้ปลา การเลี้ยงปลาสวยงาม ให้เด็กได้ให้อาหารปลา ซึ่งจะทำให้เด็กรู้จักที่จะมีความเมตตา เอื้อเฟื้อต่อสัตว์ได้ นอกเหนือจากกิจกรรมดังกล่าว ครูอาจจะจัดมุมนิทานเกี่ยวกับสัตว์ โรงละครสัตว์ เพื่อให้เด็กเรียนรู้ตามใจชอบได้
➤ กิจกรรมกลางแจ้ง กิจกรรมที่ให้เด็กสามารถควบคุมอวัยวะส่วนต่างๆได้อย่างคล่องแคล่ว เช่น การเล่นเกมช้าง ครูจะแบ่งเด็กออกเป็น 2 ทีม จำนวนเท่ากัน กำหนดจุดเริ่มต้นและจุดปลายทางให้มีระยะห่างเท่าๆกัน กำหนดให้ผู้เล่นแต่ละคนเป็นช้างและทำท่าทางคลานเป็นช้าง เมื่อได้ยินสัญญาณให้ผู้เล่นคนแรกของแต่ละทีมคลานช้างไปยังจุดหมายและรีบคลานกลับมาเพื่อสัมผัสมือคนที่สองให้คลานต่อไป ทีมไหนหมดก่อนเป็นทีมชนะ นอกจากนี้ครูอาจกำหนดให้เด็กเป็นสัตว์อื่นได้อีก เช่น กบ กระต่าย นก เป็นต้น
➤ เกมการศึกษา เป็นกิจกรรมที่ใช้การเล่นเกมเพื่อให้เด็กรู้จักสัตว์ และสร้างความสัมพันธ์เรื่องสัตว์ได้มากขึ้น เช่น ครูอาจทำเกมภาพตัดต่อสัตว์ชนิดต่างๆ เกมจับคู่ภาพสัตว์กับบัตรคำ เกมการเรียงลำดับเหตุการณ์ เกมการเรียงลำดับวงจรชีวิต เป็นต้น
สิ่งสำคัญที่จะช่วยให้เด็กมีพัฒนาการที่ดี คือ ครูและพ่อแม่
➤ พ่อแม่สามารถพัฒนาต่อยอดการเรียนรู้ของลูกเกี่ยวกับสัตว์จากที่โรงเรียนได้อีกทางหนึ่ง เช่น การเลี้ยงสัตว์ไว้ที่บ้าน การพาลูกไปเที่ยวสวนสัตว์ การให้ลูกได้ดูรายการสารคดีเกี่ยวกับสัตว์ในรายการโทรทัศน์
➤ ครูสามารถจัดสภาพแวดล้อมทั้งภายในและภายนอกห้องเรียนก็มีความสำคัญต่อการส่งเสริมพัฒนาการเด็ก เช่น การจัดป้ายนิเทศภาพสัตว์ การจัดนิทรรศการเกี่ยวกับสัตว์เลี้ยง เป็นต้น